ประวัติวัด วัดเทพสิรินทร์ฯ จังหวัดกรุงเทพมหานคร

ประวัติ วัดเทพสิรินทร์

วัดเทพศิรินทราวาส แห่งนี้เป็นพระอารามหลวงชั้นโท ชนิดราชวรมหาวิหาร

ที่ตั้งอยู่ บนถนนกรุงเกษม แขวงวัดเทพศิรินทราวาส เขตป้อมปราบศัตรูพ่าย จังหวัดกรุงเทพมหานคร มีเนื่อที่ประมาณ ๓๑ไร่

องค์พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่๕ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯให้สถาปนาพระอาราม เมื่อปี พ.ศ.๒๔๑๙ ซึ่งเป็นปีที่ทรงเจริญพระชนมายุเข้าสู่เบญจเพส โดยทรงมีเจตนาหมายมุ่งที่จะทรงอุทิศ พระราชกุศลถวาย สนองพระเดชคุณแด่ องค์สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี พระราชชนนี โดยทรง โปรดเกล้าฯ ให้ พระเจ้าวรวงศ์เธอกรมหมื่นเจริญผลพูลสวัสดิ์ (พระองค์เจ้าชมพูนุช) ทรงเป็นแม่กองการก่อสร้าง

วันที่ ๓ กรกฏาคม พ.ศ.๒๔๒๑ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ อาราธนา พระอริยมุนี มาจากวัดบวรนิเวศ พร้อมด้วย พระฐานานุกรม ๓รูป พระอันดับ ๑๖รูป สามเณร ๓รูป รวม ๒๓รูป มาอยู่วัดนี้ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้า เจ้าอยู่หัวทรงบำเพ็ญพระราชกุศล แล้วประกาศ พระราชทานวิสุงคามสีมา และ พระราชทานนามอารามแห่งนี้ว่า วัดเทพศิรินทราวาส ตามพระนามแห่งองค์พระราชชนนี

การวางแผนผังวัดเทพศิรินทราวาสนี้ ถือว่าเป็นแปลนที่เหมาะสม ที่โรงเรียนอยู่ทางด้านตะวันออก หน้าวัดและเขตพุทธาวาสอยู่ส่วนกลาง และสุสานอยู่ด้านตะวันตก ดุจชีวิตคนซึ่งเดินตามดวงตะวัน เริ่มด้วยวัยเด็ก วัยกลางคน และปัจฉิมวัยซึ่งไปสุดสิ้นที่สุสาน

ริมคลองผดุงกรุงเกษม บนถนนที่มีชื่อเดียวกันนี้ มีอารามหลวงที่ตั้งอยู่คู่กับโรงเรียนชื่อดัง ที่ตั้งมานานกว่าหนึ่งศตวรรษนั้น เป็นวัดที่เรารู้จักกันดีในนามของ วัด เทพศิรินทราวาส วัด เทพศิรินทราวาสนั้นย่อมต้องถือว่าเป็นวัดดัง เพราะ นอกจากจากจะเป็นวัดยอดนิยมของเชื้อพระวงศ์ และ บุคคลชั้นสูงแล้ว เราก็มักจะได้ยินชื่อนี้จากข่าวในพระราชสำนักอยู่บ่อยๆ ไม่ว่าจะเป็นในข่าวพระราชทานเพลิงศพ หรือแม้แต่ข่าวการแต่งตั้งพระผู้มีสมณศักดิ์ใหญ่ๆ ที่มาจากวัดนี้

เป็นต้นเหตุที่วัดนี้เป็นอารามหลวงที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว สมเด็จพระนางเจ้าพระบรมราชินีนาถ และ เชื้อพระวงศ์จะได้ทรงเคยเสด็จมาฟังธรรม และ พระราชทานเพลิงศพแล้ว หากแต่อารามนี้ ยังก่อตั้งมาจาก พระเจ้าแผ่นดินพระองค์หนึ่งของไทยเราด้วย ชื่อของวัด “วัด เทพศิรินทราวาส” นั้น ชื่อนี้เป็นพระนามของสมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินีของ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวนั้น ทรงเป็นสมเด็จ พระเทพศิรินทราบรมราชินี ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว มาในปี พ.ศ. 2519 เป็นปีที่ องค์พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงมีพระชนมายุครบ 25 ชันษาพอดี พระองค์จึงโปรดฯ ให้สถาปนา วัด เทพศิรินทราวาส ขึ้น เพื่อทรงเฉลิมพระเกียรติ และ ทรงอุทิศพระราชกุศลสนองพระเดชพระคุณแห่งองค์สมเด็จพระบรมราชชนนี ซึ่งทรงสิ้นพระชนม์ตั้งแต่รัชกาลที่ 5 ยังทรงพระเยาว์

ดังนั้นจึงโปรดฯ ให้สร้างพระพุทธรูปฉลองพระองค์ ของสมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินีมาประดิษฐานไว้ยังพระอุโบสถ และ หลังจากที่พระพุทธเจ้าหลวงทรงสร้างอารามถวายแด่พระราชมารดาแล้ว พระองค์ก็มิได้ทรงละเลยที่จะอุปถัมภ์อารามต่อ หากแต่ยังทรงหมั่นเสด็จมาฟังธรรม และ ถวายผ้าพระกฐินอยู่เป็นนิจ และ วัดนี้มิใช่แต่จะเป็นเพียงพระพุทธเจ้าหลวงเท่านั้น ที่ทรงเป็นองค์อุปถัมภ์ ยังมีพระอนุชาและพระเชฐภัคนีในสมเด็จพระราชมารดาพระองค์เดียวกันนั้น ก็ทรงหมั่นมาทำนุบำรุงอารามหลวงแห่งนี้ด้วย ดังนั้นเมื่อเราเดินเข้ามายังบริเวณของสุสานหลวง ก็จะเห็นรายนามของผู้อุปถัมภ์นามสกุลชื่อดังต่างๆ ปรากฏอยู่ในฐานะของผู้บริจาคตามอาคารต่างๆ ภายในบริเวณวัดโดยทั่ว และ เมื่อเราเดินลึกเข้าไปอีกก่อนจะถึง บริเวณกุฏิพระและอุโบสถ เราจะได้เห็นสระเต่าที่ขุดไว้ใหญ่โตทีเดียว

สระเต่านี้เป็นสระที่มีผู้คนนำเต่ามาปล่อยเพื่อสะเดาะเคราะห์ปีหนึ่งๆ ก็มิใช่น้อย หากใครคิดจะปล่อยเต่า สระเต่าที่วัดเทพศิรินทร์นี้ยังพอมีที่เหลือให้ปล่อยได้อีกพอสมควรเลยทีเดียว และ เมื่อเดินลึกเข้ามาอีกถึงชั้นอาราม เราจะได้เห็นทั้งอุโบสถขนาดใหญ่ที่มีลายจิตรกรรมฝาผนังอันงดงาม มีที่เก็บอัฐิของสมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี และ ของพระราชบุตรพระราชธิดาซึ่งก่ออิฐถือปูนประดับยอดด้วยกระเบื้องเคลือบสีสดสวย เดินเลยออกไปอีกก็จะเข้าเขต โรงเรียนมัธยมวัดเทพศิรินทร์ ซึ่งจากทางขวามือของวัด จะเป็นที่ตั้งของ พระราชานุสาวรีย์สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี และ หน้าสุดของโรงเรียนซึ่งอยู่ใกล้ๆกันนั้นเป็นที่ตั้งของพระราชานุสาวรีย์ของ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดล ในฐานะที่เคยทรงพระอักษรที่โรงเรียนมาก่อนที่จะเสด็จไปศึกษาต่อยังต่างประเทศ

เมื่อมองไปยังฝั่งซ้ายมือของวัดอันเป็นฝั่งตรงข้ามกับพระบรมราชานุสาวรีย์ทั้ง 2 พระองค์นั้น เราจะได้เห็นอาคารเรียน ทรงกอธิคสีปูนแดง ที่สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอเจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์ กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช ทรงขอพระราชทานในหลวงราชกาลที่ 5 สร้างเป็นสถานศึกษา พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงรับพระราชทานพร้อมทรงพระราชทานนามโรงเรียนว่า “เทพศิรินทร์ “ พร้อมทั้งอาคารเรียนหลังแรกนี้ด้วยความยินดีว่า “แม้นนฤมิตร” อันเป็นชื่อพระชายาในสมเด็จเจ้าฟ้าภาณุรังษีฯ ดังนั้นหากใครได้มีโอกาสแวะเข้ามายังวัดเทพศิรินทราวาสแล้ว ถ้ามีเวลาว่างมากพอ จะลองเดินชมบริเวณวัดและสระเต่าไปด้วยก็ดูรื่นรมย์ไม่ใช่น้อย และไหนๆก็เดินมาถึงตัววัดแล้ว เดินไปยลความงามของตึกแม้นฯ อันเป็นอาคารเรียนทรงกอธิคที่ชาวเทพศิรินทร์เขาภูมิใจนั้นด้วยก็คงจะดีไม่น้อย

ข้อมูลอ้างอิงจาก : p.moohin.com